تبعات انتشار آماری که باور کردنش سخت است!

به گزارش خزرآنلاین، چندی پیش بود که درجانی، مدیرکل جهاد کشاورزی گیلان در جلسه شورای هماهنگی و برنامه ریزی سازمان جهاد کشاورزی گیلان به افزایش سطح زیرکشت برنج اشاره کرده و گفت: در سال جاری 238 هزار هکتار از اراضی استان تحت کشت برنج است که این مقدار نسبت به سال گذشته 10 درصد افزایش داشته است. (اینجا را بخوانید)

از اظهارات درجانی چنین برداشت می شود که سطح زیر کشت برنج در سال 98 نسبت به سال 97 با 10 درصد افزایش به 238 هزار هکتار رسیده است. با محاسبه ای ساده می توان دریافت که سطح زیر کشت برنج در سال 97 می بایست کمی بیشتر از 216 هزار هکتار باشد تا با احتساب رشد 10 درصدی، سطح زیرکشت در سال 98 به 238 هزار هکتار برسد. 

این اظهارات درجانی در حالی طرح شد که نگاهی به جدول سطح زير کشت، ميزان توليد و ميزان عملکرد توليد برنج استان گيلان در پورتال سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان گیلان نشان می دهد که سطح زیر کشت برنج در گیلان در سال های 91 تا 95،  همواره بیشتر از 238 هزار هکتار بوده است.

از جمع بندی داده های این جدول و اظهارات درجانی می توان چنین نتیجه گرفت که:

سطح زیر کشت برنج از سال 91 تا 95 همواره بیش از 238 هزار هکتار بوده است. در سال 96 تا 97 با افت 22 هزار هکتاری به 216 هزار هکتار رسیده و مجددا در سال 98 با افزایش چشمگیر آن هم تقریباً به همان میزان افت کرده، دوباره به 238 هزار هکتار سابق برگشته است!!

آیا پذیرش نتیجه به دست آمده در بالا که حکایت از کاهش شدید سطح زیر کشت و افزایش دوباره، آن هم به همان میزان کاهش یافته دارد، سخت نیست؟! 

اما تبعات ارائه آمار نادرست احتمالی از سوی جهاد کشاورزی استان ها به وزارت جهاد کشاورزی در خصوص میزان سطح زیر کشت برنج چیست؟

فارغ از آن که آمار اعلامی توسط مدیرکل جهاد کشاورزی گیلان تا چه اندازه درست است، باید گفت وزارت جهاد کشاورزی همه ساله بودجه فراوانی را از سبد بیت المال به حمایت از کشاورزان اختصاص می دهد. این حمایت ها که مثلا می تواند در قالب توزیع کودهای یارانه ای باشد، توسط وزارت جهاد کشاورزی و بر مبنای آمار ارائه شده توسط ادارت کل استان ها به هر استان تخصیص یافته و سپس معمولا به تناسب میزان زمینی که هر کشاورز در اختیار دارد، بین کشاورزان توزیع می شود. طبیعتاً هر چه اداره کل استان ها آمار سطح زیر کشت خود را بیشتر اعلام کنند، کود بیشتری به آن ها تعلق می گیرد.

حالا وضعیتی را تصور می کنید که افرادی خواسته یا ناخواسته، آمار اشتباه و بیشتری از سطح زیر کشت در استان خود را به وزارت جهاد کشاورزی اعلام کنند. در نتیجه، کود به میزان بیشتری به آنان اختصاص یافته و پس از توزیع این کودهای دریافتی در بین کشاورزان، مقدار بسیاری از این کودها اضافه می آید که فروش آن در بازار آزاد با توجه به یارانه ای بودن آن ها و اختلاف قیمتی که با بازار آزاد دارند، پول هنگفتی را روانه جیب رانت خواران خواهد کرد.

گفتنی است خزرآنلاین پیش تر هم گزارشی با مضمونی مشابه منتشر کرده بود. مدتی پس از انتشار این گزارش، جهاد کشاورزی گیلان در حالی اقدام به ارسال جوابیه ای به تحریریه خزرآنلاین کرد که جوابیه ارسالی، هیچ ارتباطی با موضوع منتشر شده و آمار ارائه شده در گزارش خزرآنلاین نداشت! به عبارت دیگر روابط عمومی جهاد کشاورزی گیلان در جوابیه خود در حالی به تببین علل افزایش تولید برنج پرداخته که آمار ارائه شده در گزارش منتشر شده اصلا در خصوص میزان تولید برنج نبود و هیچ ارتباطی هم به موضوع میزان تولید برنج نداشت!!